مقدمه
برنج ، گیاهی است که به علت نیاز زیادی که اغلب مردم جهان به آن دارند در بین غلات
بعد از گندم در سطح بسیار وسیعی از زمین های زراعتی برخی از کشور های مختلف جهان
کشت می گردد. کشت و کار برنج در دنیا و تولید آن از نظر کیفیت و کمیت دارای اهمیت
خاصی است، زیرا برنج یکی از نباتاتی است که دانه آن برای تامین غذای اصلی بیش از
نصف مردم جهان(6/1 میلیارد نفر) بکار می رود. در بخش عظیمی از قاره آسیا ، برنج
تامین کننده بیش از 80 درصد کالری و 75 درصد پروتئین مصرفی مردم می باشد. خاستگاه
اصلی برنج ، آسیای جنوب شرقی است و از آنجا بتدریج به سایر نقاط جهان راه یافته
است. بنا بر اسناد تاریخی ،کشت برنج در چین و هند پیشینه هفت هزار ساله دارد. در
مورد ورود برنج به ایران، برخی آن را به زمان هخامنشیان و عده ای به زمان ساسانیان
و گروهی به دوره بعد از ورود عرب ها به ایران نسبت می دهند. بنابر اظهار لا توفر
کشت برنج در ایران پس از تسلط اعراب به ایران رونق گرفته است. حدود 95 درصد برنج
دنیا در کشورهای در حال توسعه و عمدتا در قاره آسیا تولید می شود . همچنین 90 درصد
برنج آسیا به مصرف داخلی رسیده و تنها حدود 5-4 درصد تولید در تجارت جهانی وارد می
شود. برنج دارای جنس و گونه های زیادی است که مهمترین جنس أن oryza وگونه زراعتی آن sativa است. گونه sativa که در تغذیه انسان ، نقش
مهمی دارد بدون عملیات تبدیل ، قابل مصرف غذایی انسان نمیباشد، اما در روند تبدیل،
دانه برنج دچار خسارت کمی و کیفی شده و اجزاء و ( by-product ) های مختلف از آن تولید می
گردد که متاسفانه در شرایط کنونی به دلیل عدم وجود تکنولوژی و تجهیزات مناسب و
مدرن ،بلا استفاده مانده اند. کشور ما با تولید حدود8/2 میلیون تن شلتوک و وجود
بیش از 4000 واحد شالی کوچک در استانها، پتانسیل مناسبی برای فرآوری و تولید
محصولات با ارزش افزوده می باشد.
