مقدمه : یکی از دلایل اصلی کند بودن روند رشد مکانیزاسیون برنج در کشور، عدم دسترسی کشاورزان به ماشینها و تکنولوژیهای مناسب است. در حال حاضر کشت برنج در کشور، بصورت نیمه مکانیزه می باشد، بطوریکه برخی از عملیات در کشت و کار این محصول، با کمک ماشین و برخی دیگر بصورت دستی اجرا می گردند. با کمی تعمق در این مساله می توان پی برد که عملیات زراعی همچون آماده سازی زمین و خرمنکوبی که انجام آن با دست بسیار سخت و طاقت فرساست، با کمک ماشین و کارهایی همچون درو و نشاکاری که کمی آسانتر از آنها هستند ولی در عوض نیاز به دقت بیشتری دارند یا بعبارتی دیگر باید با گیاه مدارا یا تیمار داری نمود، توسط دست صورت می گیرند.
این مساله موید آنست که کشاورزان به اهمیت و نقش ماشین در امر کشت برنج ( از لحاظ کاهش صعوبت کاری و کاهش نیروی انسانی مورد نیاز و کاهش هزینه تولید ) پی برده اند. در ورای این مسائل، عدم استفاده اکثر کشاورزان از ماشین برای برخی عملیات، بیانگر آنست که ماشینهای موجود جهت انجام این کار، مناسب نبوده و سبب افت کمی و کیفی محصول می گردند . گرچه برخی از کشاورزان از ماشین برای انجام این کار استفاده می نمایند، صرفا بمنظور کاهش سختی کار و برداشت بموقع محصول می باشد. استفاده از ماشینها و تکنولوژیهای نامناسب، علاوه بر وارد نمودن خسارتهای کمی و کیفی به محصول، خسارتهایی به مزرعه وارد می نمایند که اثر آنها در دراز مدت نمایان خواهند گردید. در این مقاله سعی گردیده است تا مشخصه های فنی لازم برای ماشینهای شالیزاری متناسب با شرایط موجود در کشور، جهت اطلاع کشاورزان عزیز بعنوان مصرف کننده و دست اندرکاران محترم وزارت جهاد کشاورزی، بعنوان مروجان و متولیان در امر تامین ماشین آلات مورد نیاز، بمنظور تصمیم گیری صحیح در انتخاب آنها ( چه وارداتی و چه داخلی ) ، ارائه گردد.
کلمات کلیدی: کوبنده جریان محوری ، مقاومت به ریزش ، ورس یا خوابیدن، سیستم کنترل تراز عرضی، شعاع فرمانگیری، قدرت ویژه، چرخ زنجیری، دو دیفرانسیل،
بررسی منابع:
در حال حاضر در کشور ما بیش از 95% از عملیات تهیه زمین در مزارع شالیزاری ( شخم ، گل آب نمودن و تسطیح نهایی ) با کمک ماشین و در حدود کمتر از 2% از عملیات نشاکاری با کمک ماشین و بقیه با دست صورت می پذیرد. عمل وجین ، تقریبا در تمام مزارع بصورت دستی و با استفاده توام علف کشها انجام می گیرد. عمده عملیات درو بصورت دستی و تقریبا تمام عملیات خرمنکوبی با استفاده از خرمنکوبهای پشت تراکتوری ، کمباینهای غلات و خرمنکوبهای دستی صورت می گیرد. عمل سمپاشی با کمک سمپاشهای نوع پشتی موتور دار و بدون موتور و برخی با کمک سمپاشهای پشت تراکتوری انجام می گیرد. از مشکلاتی را که در اثر استفاده از ماشینهای موجود، با آن مواجه هستیم، به بالا بودن میزان تلفات برنج ( بین 16 – 21 در صد)، گود شدن زمینها در اثر تخریب لایه سخت خاک و عدم امکان بکار گیری ماشینهای مخصوص مزارع شالیزاری که دارای ظرافت خاصی می باشند، اشاره نمود.
